ISO (International Organization for Standardization) 1984 yılında OSI(Open Systems
Interconnection ) ismini verdiği ,7 katmanlı(Layer) açık standart referans modelini yayınladı. Bu referans modelinin yayınlanmasındaki amaç bir referans modeli oluşturmak aynı zamanda İnternet’te kullanılacak bir protokol paketi sunmaktı. Fakat çok daha önceleri geliştirilmeye başlanan TCP/IP protokol kümesi daha popüler hale geldi ve İnternet için OSI referans modeli yerine TCP/IP protokol kümesi tercih edilmeye başlandı.
Ağ protokolleri ve çalışmalarını açıklamak için katmanlı model kullanmanın belirli avantajları vardır;
OSI referans modeli, her bir katmanda gerçekleşen işlemleri ve bir katmanın alt ve üst katmanlarla olan etkileşimini açıklar. OSI referans modeli şekilde görüldüğü üzere 7 katmandan oluşmaktadır.
Şimdi her bir katmanın görevlerini görelim;
7.Katman olan Uygulama (Application) katmanı kullanıcılara bir arayüz sağlar. Kullanıcıların bilgisayarlar ile iletişime geçtiği katmandır. HTTP,SMTP,POP3,IMAP,FTP,TFTP gibi protokoller bu katmanda çalışır. Ayrıca uç cihazlar arasında bağlantı için yollar sağlar.
6.Katman olan Sunum(Presentation) katmanı, uygulama katmanına veri sunar ve bunu yaparken verileri belirli biçimlere kodlamak,sıkıştırmak ve çevirmekten sorumludur. Örneğin verinin jpg formatına biçimlendirilmesi gibi. Ayrıca gönderen bilgisayarın uygulama katmanından aktarılan verinin alıcı bilgisayarın uygulama katmanından okunması garantisini sunar.
5.Katman olan Oturum(Session) katmanı,gönderen ve alıcı bilgisayar sunum katmanları arasındaki oturumları kurmak,düzenlemek ve yönetmekten sorumludur.
4.Katman olan Taşıma(Transport) katmanı, gönderen ve alan bilgisayar arasında iletilen veriyi segmentlere(kesim,parça) ayırmak ,aktarmak ve tekrar birleştirmekten sorumludur. Bu işlem gerçekleştirilirken uygulama katmanında kullanılan protokole göre TCP ve UDP protokolleri kullanılır.
3.Katman olan Ağ(Network) katmanı, cihazların belirli adreslerle (IP) tanımlanmasını, verinin iletilmesi için en iyi yolun belirlenmesini ve farklı ağlar arasında iletilmesini sağlamaktan sorumludur.
2.Katman olan Veri Bağlantısı(Data Link) katmanı, veri çerçevelerinin cihazlar arasında fiziksel aktarımını sağlar. Ayrıca ağ katmanından gelen paketleri bir alt katman olan fiziksel katman için bitlere (1 ve O’lar) dönüştürmekten sorumludur.
1.Katman olan Fiziksel (Physical) katman, gönderici ve alıcı bilgisayar arasında kullanılan medya(bakır,fiber optik,kablosuz) üzerinden üst katmandan gelen bitleri gönderir veya alır. Ayrıca bitleri gönderip alırken fiziksel bağlantıları etkinleştirmek,korumak ve devre dışı bırakmak için gerekli mekanik,elektriksel ve fonksiyonel yolları tanımlamaktan sorumludur.
OSI referans modelinde uygulama,sunum ve oturum katmanları üst katmanlar, taşıma, ağ, veri bağlantısı ve fiziksel katmanlar da alt katmanlar olarak isimlendirilir.
Aşağıdaki tabloda OSI referans modeli cihazlarına ve protokollerine örnekler verilmiştir.
Interconnection ) ismini verdiği ,7 katmanlı(Layer) açık standart referans modelini yayınladı. Bu referans modelinin yayınlanmasındaki amaç bir referans modeli oluşturmak aynı zamanda İnternet’te kullanılacak bir protokol paketi sunmaktı. Fakat çok daha önceleri geliştirilmeye başlanan TCP/IP protokol kümesi daha popüler hale geldi ve İnternet için OSI referans modeli yerine TCP/IP protokol kümesi tercih edilmeye başlandı.
Ağ protokolleri ve çalışmalarını açıklamak için katmanlı model kullanmanın belirli avantajları vardır;
- Farklı üreticilerin ürünleri birbirleri ile sorunsuz çalışabilir.
- Ağ işlevlerini sağlamak için ortak bir dil sunar.
- Bir katmandaki teknolojik gelişmeler diğer katmanları etkilemez. Örneğin IPv4’ten IPv6’ya geçilmesi gibi.
- Belirli bir katmanda çalışan protokoller, alt ve üst katmanlarla beraber tanımlı olduğu için protokol tasarımlarında yeniliklere yardımcı olur.
OSI referans modeli, her bir katmanda gerçekleşen işlemleri ve bir katmanın alt ve üst katmanlarla olan etkileşimini açıklar. OSI referans modeli şekilde görüldüğü üzere 7 katmandan oluşmaktadır.
Şimdi her bir katmanın görevlerini görelim;
7.Katman olan Uygulama (Application) katmanı kullanıcılara bir arayüz sağlar. Kullanıcıların bilgisayarlar ile iletişime geçtiği katmandır. HTTP,SMTP,POP3,IMAP,FTP,TFTP gibi protokoller bu katmanda çalışır. Ayrıca uç cihazlar arasında bağlantı için yollar sağlar.
6.Katman olan Sunum(Presentation) katmanı, uygulama katmanına veri sunar ve bunu yaparken verileri belirli biçimlere kodlamak,sıkıştırmak ve çevirmekten sorumludur. Örneğin verinin jpg formatına biçimlendirilmesi gibi. Ayrıca gönderen bilgisayarın uygulama katmanından aktarılan verinin alıcı bilgisayarın uygulama katmanından okunması garantisini sunar.
5.Katman olan Oturum(Session) katmanı,gönderen ve alıcı bilgisayar sunum katmanları arasındaki oturumları kurmak,düzenlemek ve yönetmekten sorumludur.
4.Katman olan Taşıma(Transport) katmanı, gönderen ve alan bilgisayar arasında iletilen veriyi segmentlere(kesim,parça) ayırmak ,aktarmak ve tekrar birleştirmekten sorumludur. Bu işlem gerçekleştirilirken uygulama katmanında kullanılan protokole göre TCP ve UDP protokolleri kullanılır.
3.Katman olan Ağ(Network) katmanı, cihazların belirli adreslerle (IP) tanımlanmasını, verinin iletilmesi için en iyi yolun belirlenmesini ve farklı ağlar arasında iletilmesini sağlamaktan sorumludur.
2.Katman olan Veri Bağlantısı(Data Link) katmanı, veri çerçevelerinin cihazlar arasında fiziksel aktarımını sağlar. Ayrıca ağ katmanından gelen paketleri bir alt katman olan fiziksel katman için bitlere (1 ve O’lar) dönüştürmekten sorumludur.
1.Katman olan Fiziksel (Physical) katman, gönderici ve alıcı bilgisayar arasında kullanılan medya(bakır,fiber optik,kablosuz) üzerinden üst katmandan gelen bitleri gönderir veya alır. Ayrıca bitleri gönderip alırken fiziksel bağlantıları etkinleştirmek,korumak ve devre dışı bırakmak için gerekli mekanik,elektriksel ve fonksiyonel yolları tanımlamaktan sorumludur.
OSI referans modelinde uygulama,sunum ve oturum katmanları üst katmanlar, taşıma, ağ, veri bağlantısı ve fiziksel katmanlar da alt katmanlar olarak isimlendirilir.
Aşağıdaki tabloda OSI referans modeli cihazlarına ve protokollerine örnekler verilmiştir.
| Katman İsmi | Protokoller ve Özellikler | Cihazlar |
| Uygulama,Sunum,Oturum (Katman 5-7) | Telnet,HTTP,SMTP,VoIP,FTP, POP3,SNMP | Hostlar,Güvenlik Duvarları |
| Taşıma(Katman 4) | TCP,UDP | Hostlar,Güvenlik Duvarları |
| Ağ(Katman 3) | IP | Yönlendirici(Router) |
| Veri Bağlantısı (Katman 2) | Ethernet (IEEE 802.3), HDLC | Anahtar (Switch),Kablosuz Erişim Noktası,Kablo Modem,DSL Modem |
| Fiziksel(Katman 1) | RJ-45, Ethernet (IEEE 802.3) | Dağıtıcı(Hub) ,Kablolar |
Okuduğunuz bu makale CCNA 200-125 Sınav Rehberi Ağ Yöneticiliğinin Temelleri kitabımdan alınmıştır. Kitap hakkında ayrıntılı bilgi için tıklayınız.
Yorumlar
Yorum Gönder