TCP/IP Taşıma (Transport) Katmanı Nedir?

Taşıma katmanı gönderen host ile alıcı host arasında verilerin taşınmasından sorumludur.    Taşıma katmanı veriyi segmentlere ayırır ve alıcı hostta düzgün sıra ile tekrar birleştirilmesini sağlar. Bu segmentlere ayırma ve tekrar birleştirme iki farklı taşıma katmanı protokolü kullanılarak gerçekleştirilir. TCP(Transmission Control Protocol) ve UDP (User Datagram Protocol)

TAŞIMA KATMANININ ÖZELLİKLERİ

Taşıma katmanı protokollerinin ana görevleri şunlardır;

• Hostlar arası iletişimi izleme: Taşıma katmanında kaynak ve hedef uygulama (HTTP,FTP,SMTP vb.) arasındaki veri akışına sohbet denir. Bir host aynı anda birden çok uygulama çalıştırabilir. Aynı anda e-posta istemciniz(Outlook vb.) e-posta indirebilir, bir web sayfasına bağlanabilir ve bu arada da arka planda canlı radyo dinliyor olabilirsiniz. Bu çoklu sohbetleri izlemek ve sürdürmek taşıma katmanının görevidir.


• Verileri segmentlere ayırma ve tekrar birleştirme: Taşıma katmanı uygulama katmanı verisini uygun boyutlarda parçalara(segment) ayırır. Her segmente tekrar birleştirmek için bir bilgi (header-başlık) eklenir. Bu başlığın bir görevi de segmentin izlenmesidir.


• Farklı uygulamaları tanımlama: Ağınızdaki her bir hostta farklı uygula katmanı protokolleri çalışıyor olabilir. Taşıma katmanı her bir uygulama katmanı protokolünü birbirinden ayırabilmek için segmentlere bir bilgi eklemelidir. Bu bilgi port numarasıdır.


• Oturum çoğullama : Canlı video vb. veri türlerini ağ boyunca tam bir akış şeklinde göndermek ağın tıkanmasına diğer uygulamaların çalışmamasına neden olur. Aynı anda hostta çalışan bütün uygulamalar segmentlere ayrılıp gönderilerek bu sorun önlenmiş olur.

 

TCP VE UDP PROTOKLERİNİN ÖZELLİKLERİ

TCP güvenilir bir taşıma katmanı protokoldür. Veriler segmentelere ayrılıp gönderildikten sonra gönderici host, alıcı hosttan segmentleri aldığına dair onay bekler, onay alınca segmentlerin devamını gönderir, onay alamazsa gitmeyen segmentleri tekrar gönderir. Böylelikle segmentler eksiksiz bir şekilde iletilmiş olur. TCP veriyi  segmentlere ayırırken her bir segmente sıra numarası ekler.  Böylelikle hangi segmentlerin kaybolduğu tesbit edilir ve sadece kayıp segmentler tekrar iletilir. Alıcı hostta veriler bu sıra numaralarına göre düzgün bir şekilde tekrar birleştirilir. Tabi ki bu güvenlik mekanizmaları ağ kaynaklarına ek bir yük bindirir. TCP’nin bir özelliği de akış kontrolüdür. (flow control) Yani ağda bir tıkanıklık varsa gönderilen veri akış hızı veri miktarı ayarlanarak düşürülür.

 

UDP güvenilir olmayan bir taşıma katmanı protokolüdür. Bunun anlamı gönderilen segmentler alıcıya ulaşmayacak değildir. Belki segmentlerin hepsi alıcıya ulaşacaktır fakat UDP protokolünde TCP protokolünde olan güvenlik mekanizmaları olmadığından bunu garanti etmez. UDP protokolü TCP’nin ağ kaynaklarına ek yük bindirmesi sebebiyle uygun uygulama katmanı protokollerinde kullanılır. UDP, en iyi çabaya dayalı teslimat(best effort delivery) protokolü olarak ta adlandırılır. UDP, TCP’de olduğu gibi alındı onayı istemez, segmentlere sıra numarası eklemez, alıcı hostta da sırayla değil geldiği sıra ile birleştirir. Akış kontrolü yoktur.  Aşağıdaki şekilde TCP ve UDP protokollerinin özelikleri  bir arada verilmiştir.